51ـ یابن ادم کن وصى نفسک و اعمل فى مالک ما تؤثر ان یعمل فیه من بعدک.

ترجمه:

اى فرزند آدم تو خود وصى خود باش و آنچه را که میخواهى از مال و دارائى تو پس از مرگ در باره‏ات انجام دهند تو خود پیش از مرگ انجام بده.

52ـ اذا املقتم فتاجروا الله بالصدقة.

ترجمه:

آنگاه که تنگدست و نیازمند شدید بوسیله صدقه دادن با خداوند تجارت کنید (تا در کار روزى شما گشایشى حاصل شود) .

53ـ من تذکر بعد السفر استعد.

ترجمه:

کسى که دورى سفر (آخرت) را بیاد آرد (تا اجل نرسیده است با توشه تقوى و اعمال صالحه) خود را آماده سازد.

54ـ لو لم یتوعد الله على معصیته لکان یجب ان لا یعصى شکرا لنعمه.

ترجمه:

اگر خداوند (بوسیله پیغمبران مردم را) از معصیت و نافرمانى خود نترسانیده بود (باز هم) براى سپاسگزارى از نعمتهاى او واجب بود که او را نافرمانى نکنند.

55ـ ما اکثر العبر و اقل الاعتبار.ترجمه:

عبرت‏ها و پندها چه بسیارند و عبرت گرفتن و پند پذیرى چقدر کم است.

56ـ الناس ابناء الدنیا و لا یلام الرجل على حب امه.

ترجمه:

مردم پسران دنیا هستند و شخص بر دوستى مادرش ملامت نشود.[ولى دوستى دنیا آنقدر نباید باشد که انسان را وادار بگناه کند]

57ـ ان المسکین رسول الله فمن منعه فقد منع الله و من اعطاه فقد اعطى الله.

ترجمه:

مسکین و نیازمند (که پیش کسى رود و چیزى خواهد) فرستاده خدا است پس هر که او را رد کند و باز دارد خدا را رد کرده است و هر که باو چیزى بخشد بخدا داده است.

58ـ لا یصدق ایمان عبد حتى یکون بما فى ید الله سبحانه اوثق منه بما فى یده.

ترجمه:

ایمان بنده‏اى درست نیست تا اعتمادش بدانچه در دست (قدرت) خداوند سبحان است بیشتر باشد از آنچه در دست خود اوست.

59ـ اتقوا معاصى الله فى الخلوات فان الشاهد هو الحاکم.

ترجمه:

از انجام گناهان و نافرمانیهاى خدا در خلوت‏ها و پنهانیها بپرهیزید زیرا که شاهد و بیننده خود داور و حاکم است.

60ـ اقل ما یلزمکم لله سبحانه ان لا تستعینوا بنعمه على معاصیه.

ترجمه:

کمترین چیزى که شما براى خداوند سبحان الزام دارید اینست که از نعمتهاى‏او براى انجام گناهان یارى نطلبید.

61ـ الغنى الاکبر الیأس عما فى ایدى الناس.

ترجمه:

بى اعتنائى و امید نداشتن بدانچه در دست مردم است بزرگترین توانگرى است.

62ـ لو رأى العبد الاجل و مصیره لا بغض الامل و غروره.

ترجمه:

اگر بنده (با دیده دل) مرگ خود و جاى باز گشتش را ببیند یقینا آرزو و فریب آن را دشمن دارد.

63ـ لکل امرى‏ء فى ماله شریکان:الوارث،و الحوادث.

ترجمه:

براى دارائى و مال هر کسى دو شریک وجود دارد:یکى ارث برنده و دیگرى حوادث روزگار.

64ـ اشد الذنوب ما استهان به صاحبه.

ترجمه:

سختترین گناهان (در نزد خدا) گناهى است که مرتکب آن آنرا سبک و کوچک شمارد.

65ـ اکبر العیب ان تعیب ما فیک مثله.

ترجمه:

بزرگترین عیب آنست که (در باره دیگران) عیب بدانى آنچه را که مانند آن در وجود تو باشد .

66ـ البخل جامع لمساوى العیوب و هو زمام یقاد به الى کل سوء.

ترجمه:

بخل جمع کننده بدیها و زشتى‏ها است و آن مهارى است که (انسان بوسیله آن) بسوى هر بدى کشیده شود.ـما خیر بخیر بعده النار،و ما شر بشر بعده الجنة و کل نعیم دون الجنة محقور و کل بلاء دون النار عافیة.

ترجمه:

هر خیر و خوشى که بدنبال آن آتش باشد خیر و خوشى نیست و آن شر و رنجى که بعدش بهشت باشد شر و رنج نیست و هر نعمتى نسبت به بهشت بسیار حقیر و کوچک است و هر بلاء و محنتى در برابر آتش دوزخ عافیت و آسایش است.

68ـ ما احسن تواضع الاغنیاء للفقراء طلبا لما عند الله!و احسن منه تیه الفقراء على الاغنیاء اتکالا على الله.

ترجمه:

چه نیکو است فروتنى توانگران بدرویشان براى بدست آوردن پاداشى که در نزد خدا (براى این عمل) است!و از آن نیکوتر بى اعتنائى فقراء بر توانگران است بجهت اعتماد و توکلى که بر خداوند دارند.

69ـ من اصلح سریرته اصلح الله علانیته،و من عمل لدینه کفاه الله امر دنیاه.

ترجمه:

هر کس باطن خود را اصلاح کند خداوند ظاهر او را نیکو گرداند،و هر که براى دین و آخرتش کار کند خداوند کارهاى دنیاى او را کفایت میکند.

70ـ کفاک من عقلک ما اوضح لک سبل غیک من رشدک.

ترجمه:

(این سود و فایده) از عقل تو برایت کافى است که راههاى گمراهى را از راه راست و هدایت برایت آشکار سازد.

71ـ الحلم غطاء ساتر و العقل حسام قاطع،فاستر خلل خلقک بحملک و قاتل هواک بعقلک.ترجمه :

بردبارى پرده‏اى است پوشاننده و عقل شمشیرى است برنده،پس عیوب اخلاقى خود را با (پرده) حلم بپوشان و هواى نفس را با (شمشیر) عقلت بکش.

72ـ لا ینبغى للعبد ان یثق بخصلتین:العافیة و الغنى،بینا تراه معافى اذ سقم و بینا تراه غنیا اذ افتقر.

ترجمه:

براى بنده شایسته نیست که بدو خصلت عافیت و توانگرى اعتماد کند (زیرا) در اثنائى که او را سلامت بینى ناگاه بیمار شود و در اثنائى که توانگرش بینى ناگهان نیازمند گردد .

73ـ ان اعظم الحسرات یوم القیامة حسرة رجل کسب مالا فى غیر طاعة الله فورثه رجل فانفقه فى طاعة الله سبحانه فدخل به الجنة و دخل الاول به النار.

ترجمه:

در روز قیامت بزرگترین حسرتها حسرت مردى است که (در دنیا) مالى را از راه حرام بدست آورد و مرد دیگرى آنرا بارث برده و در راه خدا انفاق نماید (در نتیجه مرد دومى بوسیله این عمل) داخل بهشت گردد و اولى داخل دوزخ شود.

74ـ اذکروا انقطاع اللذات و بقاء التبعات.

ترجمه:

(هنگام عیش و نوش و انجام منهیات) بیاد تمام شدن لذتها و باقیماندن عقوبات آنها باشید .

75ـ من عظم صغار المصائب ابتلاه الله بکبارها.

ترجمه:

هر که مصیبت‏هاى کوچک را بزرگ شمارد خداوند او را بمصیبت‏هاى بزرگ‏گرفتار کند.

76ـ من کرمت علیه نفسه هانت علیه شهواته.

ترجمه:

هر که عزت نفس داشت شهوات و تمایلاتش نزد او پست و بیمقدار گردند.

77ـ منهومان لا یشبعان:طالب علم و طالب دنیا.

ترجمه:

دو حریصند که سیر نشوند:جوینده علم (که هر چه یاد گیرد بیشتر شیفته علم گردد) و طالب دنیا (هر چه بدست آرد حریص‏تر شود) .

78ـ لا یرى الجاهل الا مفرطا او مفرطا.

ترجمه:

نادان دیده نمیشود مگر در حال افراط یا تفریط (کارهایش از روى نظم و حساب نیست) .

79ـ ما اخذ الله على اهل الجهل ان یتعلموا حتى اخذ على اهل العلم ان یعلموا.

ترجمه:

خداوند از نادانان براى یاد گرفتن پیمان نگرفت تا اینکه از دانشمندان براى یاد دادن پیمان گرفت.

80ـ ضع فخرک و احطط کبرک و اذکر قبرک.

ترجمه:

فخر و نازت را کنار گذار کبرت را بشکن و (تنگى و تاریکى) گورت را بیاد آور.